Załogę statku pożarniczego dzieli się na następujące działy:

• dział I nawigacyjno-pokładowy,
• dział II maszynowy,
• dział III pożarniczy.

Do zadań działu nawigacyjno-pokładowego należy:

• manewrowanie statkiem,
• kierowanie statkiem i zapewnienie bezpieczeństwa ruchu,
• zabezpieczenie statku na postoju,
• obrona przeciwawaryjna.

Obsadę liczebną działu określa „Karta bezpieczeństwa statku” wydawana przez urząd morski.

Do zadań działu maszynowego należy:

• zapewnienie gotowości mechanizmów statku do działania,
• uruchamianie i utrzymanie mechanizmów w ruchu,
• zapewnienie nieprzerwanej pracy urządzeń gaśniczych,
• obrona przeciwawaryjna statku.

Do zadań działu III należy:

• prowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej,
• utrzymywanie w stałej sprawności sprzętu pożarniczego,
• kontrola i uzupełnianie zapasów środków gaśniczych,
• pełnienie służb asystencyjnych,
• pełnienie służby wachtowej,
• obrona przeciwawaryjna statku.

Stan liczebny załogi statku pożarniczego jest indywidualnie ustalony przez właściwy urząd morski na wniosek armatora.

Dowódcą statku pożarniczego jest oficer lub aspirant (chorąży) pożarnictwa posiadający co najmniej 2 lata praktyki w portowej straży pożarnej. Zadania dowódcy w służbie codziennej oraz bojowej określa regulamin służby statków pożarniczych. Jest on przełożonym całego stanu osobowego załogi statku.

Do zasadniczych obowiązków dowódcy statku pożarniczego należy:

• troska o posiadanie pełnej obsady i wyposażenia dla utrzymania statku w stałej gotowości bojowej,
• nadzór nad stanem technicznym statku, mechanizmów, urządzeń i wyposażenia,
• prowadzenie szkolenia taktycznego oraz nadzór szkolenia w działach,
• prowadzenie służby asystencyjnej,
• prowadzenie dokumentacji statku, składanie meldunków i informacji o przebiegu służby itd.

W służbie bojowej dowódca statku prowadzi akcję i odpowiada za:

• kierowanie akcją ratowniczo-gaśniczą prowadzoną przez statek,
• kontrolowanie wykonania zadań oraz podwładnych,
• utrzymywanie ciągłej łączności z punktem alarmowo-dyspozycyjnym portowej straży pożarnej oraz z jednostkami współdziałającymi, dla informowania o rozwoju sytuacji, podjętych decyzjach itp.

Podczas akcji dowódca przebywa na głównym stanowisku dowodzenia statkiem, z którego kontroluje sytuację własną statku, sytuację pożarową oraz utrzymuje łączność.

Po zakończeniu akcji obowiązkiem dowódcy jest jak najszybsze uzupełnienie sprzętu i środków i doprowadzenia statku do pełnej gotowości bojowej. Poza tym musi sporządzić dokumentację z przebiegu akcji.

Kierownik statku pożarniczego (szyper) jest zastępcą dowódcy statku. Nie dowodzi nim jako jednostką taktyczną, lecz odpowiada za manewry i ruch statku.