Załogę statku pożarniczego dzieli się na następujące działy:
- dział I nawigacyjno-pokładowy,
- dział II maszynowy,
- dział III pożarniczy.
Do zadań działu nawigacyjno-pokładowego należy:
- manewrowanie statkiem,
- kierowanie statkiem i zapewnienie bezpieczeństwa ruchu,
- zabezpieczenie statku na postoju,
- obrona przeciwawaryjna.
Obsadę liczebną działu określa „Karta bezpieczeństwa statku” wydawana przez urząd morski.
Do zadań działu maszynowego należy:
- zapewnienie gotowości mechanizmów statku do działania,
- uruchamianie i utrzymanie mechanizmów w ruchu,
- zapewnienie nieprzerwanej pracy urządzeń gaśniczych,
- obrona przeciwawaryjna statku.
Do zadań działu III należy:
- prowadzenie akcji ratowniczo-gaśniczej,
- utrzymywanie w stałej sprawności sprzętu pożarniczego,
- kontrola i uzupełnianie zapasów środków gaśniczych,
- pełnienie służb asystencyjnych,
- pełnienie służby wachtowej,
- obrona przeciwawaryjna statku.
Stan liczebny załogi statku pożarniczego jest indywidualnie ustalony przez właściwy urząd morski na wniosek armatora.
Dowódcą statku pożarniczego jest oficer lub aspirant (chorąży) pożarnictwa posiadający co najmniej 2 lata praktyki w portowej straży pożarnej. Zadania dowódcy w służbie codziennej oraz bojowej określa regulamin służby statków pożarniczych. Jest on przełożonym całego stanu osobowego załogi statku.
Do zasadniczych obowiązków dowódcy statku pożarniczego należy:
- troska o posiadanie pełnej obsady i wyposażenia dla utrzymania statku w stałej gotowości bojowej,
- nadzór nad stanem technicznym statku, mechanizmów, urządzeń i wyposażenia,
- prowadzenie szkolenia taktycznego oraz nadzór szkolenia w działach,
- prowadzenie służby asystencyjnej,
- prowadzenie dokumentacji statku, składanie meldunków i informacji o przebiegu służby itd.
W służbie bojowej dowódca statku prowadzi akcję i odpowiada za:
- kierowanie akcją ratowniczo-gaśniczą prowadzoną przez statek,
- kontrolowanie wykonania zadań oraz podwładnych,
- utrzymywanie ciągłej łączności z punktem alarmowo-dyspozycyjnym portowej straży pożarnej oraz z jednostkami współdziałającymi, dla informowania o rozwoju sytuacji, podjętych decyzjach itp.
Podczas akcji dowódca przebywa na głównym stanowisku dowodzenia statkiem, z którego kontroluje sytuację własną statku, sytuację pożarową oraz utrzymuje łączność.
Po zakończeniu akcji obowiązkiem dowódcy jest jak najszybsze uzupełnienie sprzętu i środków i doprowadzenia statku do pełnej gotowości bojowej. Poza tym musi sporządzić dokumentację z przebiegu akcji.
Kierownik statku pożarniczego (szyper) jest zastępcą dowódcy statku. Nie dowodzi nim jako jednostką taktyczną, lecz odpowiada za manewry i ruch statku.